Teatr w skrzynce zaklęty

Papierowe karty i kredki, a wokół nich osoby. Momenty gwarnych rozmów i cichych pomruków, żywe gesty i sekundy zastanowienia, praca i jednoczesny odpoczynek. Tak rodzą się historie i opowieści do magicznego seansu w wyjątkowym teatrze. Słowa, obrazy i myśli… tylko tyle trzeba, aby na chwilę stać się japońskim artystą Kamishibai.

Kamishibai to dosłownie papierowy teatr – teatr ilustracji, teatr obrazkowy. Jest to japońska sztuka opowiadania historii za pomocą ilustracji wykonanych na kartonowych planszach, wsuwanych do drewnianej skrzynki, pełniącej rolę sceny.
Z tą właśnie sztuką zetknęli się wszyscy uczestnicy cyklu 4-dniowych warsztatów „Słucham, tworzę, ilustruję”, zorganizowanych podczas trwania Tygodnia Bibliotek w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Łazach. Warsztaty realizowane były w ramach projektu „Magiczna skrzynka”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

8 maja 2017 r. na japoński szlak opowieści wyruszyły grupy warsztatowe z Zespołu Szkół nr 1 w Łazach, Szkoły Podstawowej nr 3 w Łazach i Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Ciągowicach. Prowadząca Zofia Piątkowska – Wolska zabrała najmłodszych w nieznany im świat zaklęty w niewielkiej drewnianej skrzynce, opowiadając pokrótce o historii Kamishibai i wskazując sposób na otwarcie papierowego teatru, tak by salę warsztatową wypełniło magiczne „Sezamie otwórz się!”. Dzieci wzięły także udział w seansie głośnego czytania, a następnie wraz z prowadzącą opowiadały bajkę przy pomocy skrzynki Kamishibai, jednak była to tylko delikatna rozgrzewka przed zasadniczą częścią warsztatów. Pani Zosia z niebywałym entuzjazmem przybliżała w niej sposób tworzenia własnych unikalnych historii na kartach ilustracyjnych. Każda grupa używała „story cubes” – kostek z piktogramami, aby poznać słowa-klucze w swojej opowieści i przejść do działania pełnego pasji i zaangażowania. Po przygotowaniu ilustracji oraz tekstów stawała na małej teatralnej „scenie” i próbowała swych sił w wyjątkowych opowieściach nagradzanych gromkimi brawami.

9 maja Biblioteka stała się sceną międzypokoleniową, gdyż tego dnia w warsztatach wzięli udział uczniowie Zespołu Szkół nr 2 w Niegowonicach, Szkoły Podstawowej w Wysokiej oraz przedstawicielki Dyskusyjnego Klubu Książki. Pojawienie się osób dorosłych spowodowało szczególną mobilizację wśród grup dziecięcych, a zderzenie dziecięcej wyobraźni i dojrzałych myśli oraz talentów plastycznych ze wskazówkami pani Zosi zaowocowało niebanalnymi opowieściami ujętymi w drewniane teatralne ramy.
Trzeciego dnia progi Biblioteki na przemian wypełniał miły gwar i cichutkie szuranie kredek, gdyż 10 maj był udziałem uczniów klas IV-VI Zespołu Szkół nr 3 w Chruszczobrodzie, Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Grabowej i Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Rokitnie Szlacheckim. Były to najstarsze grupy uczniowskie biorące udział w warsztatach i ich kartonowe plansze opowiadały historie dopracowane w najdrobniejszych szczegółach.

Ostatni dzień warsztatów „Słucham, tworzę, ilustruję” należał do osób dorosłych: nauczycieli, bibliotekarzy, lokalnych twórców i członkiń teatru MIRAŻ z Miejskiego Ośrodka Kultury w Łazach. Uczestnicy spotkania dowiedzieli się więcej o historii Kamishibai oraz metodyce pracy z magicznymi skrzynkami jako atrakcyjnymi formami literackimi.
Na pytanie: „Co to Kamishibai?” koordynatorka projektu Aleksandra Gładki odpowiada: „To olbrzymi potencjał i świetny materiał do dalszej pracy z dziećmi i sposób na zaszczepienie miłości do książek”.

Pewne jest, że dzięki warsztatom „Magiczna skrzynka” prowadzonym przez Zofię Piątkowską-Wolską uczestnicy poznali Kamishibai jako sztukę pełną wrażeń, emocji i doznań estetycznych oraz jako porywające narzędzie ułatwiające naukę czytania, pisania, rysowania i opowiadania. Nauczyciele i bibliotekarze otrzymali orientalny prezent – teatr wrażeń, który umiejętnie wykorzystany, będzie żywą metodą przybliżania dzieci do bajek i czytelnictwa.

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”

Tekst: Bogusława Serzysko
Fotografie: Sławomir Smoleń