Spotkanie z Magdaleną Okraską
Środowy wieczór był dla mieszkańców Zawiercia wyjątkowy (30.01.2019 r.). Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna gościła Magdalenę Okraskę, zawierciańską działaczkę społeczną i reportażystkę. Spotkanie dotyczyło jej wydanej w listopadzie 2019 roku książki pt. Ziemia jałowa. Opowieść o Zagłębiu. To reportaż, który jest szczególnie ważny dla Zawiercian i mieszkańców całego Zagłębia. Autorka wiele miejsca poświęca Zawierciu. Z jednej strony jest to cenne kompendium wiedzy na temat Zagłębia Dąbrowskiego – jego historii, zwyczajów i losów mieszkańców, z drugiej – smutny opis gospodarczego upadku regionu, niegdyś bogatego i prężnie rozwijającego się.
Zawiercie nie jest rodzinnym miastem Magdaleny Okraski, ale może właśnie dlatego jej opisy miasta i regionu są tak cenne.
Autorka jest etnografką, pełną wrażliwości działaczką społeczną, blogerką i redaktorką czasopisma „Nowy Obywatel”. Jej zainteresowania i działalność w naturalny sposób przenikają się. „Ziemia jałowa” jest literackim debiutem. Książka nie była nagłym impulsem, myśl do jej napisania dojrzewała przez dłuższy czas. Jej motywacją była niezgoda na rzeczywistość oraz chęć oddania głosu tym, którym rzadko się tego prawa udziela: przede wszystkim byłym pracownikom zlikwidowanych zakładów, młodym ludziom, których brak perspektyw zmusza do wyjazdu z Zawiercia, Będzina, Dąbrowy Górniczej czy Sosnowca.
Ludziom, którzy kiedyś wykonywali potrzebną pracę, niejednokrotnie ciężką, zapewniającą im godziwe życie, teraz aktualnie niepotrzebnym. Rozmówcy, do których docierała autorka, nie zawsze chętnie opowiadali o swoich doświadczeniach. Wielu prosiło o anonimowość lub pozostawienie ich wypowiedzi wyłącznie w pamięci reporterki. Rozmowy te wymagały zatem od reportażystki taktu, empatii ale i cierpliwości i zawodowej rozwagi.
W książce opisuje także lokalną specyfikę, związaną z nieco skomplikowanymi dziejami Zagłębia. Jest to miejsce wielokulturowe, oparte w dużej mierze na przybyszach z innych części Polski. „Ziemia jałowa” jest zatem ważna także dla promocji Zagłębia w Polsce, regionu, który z racji przynależności administracyjnej i przeszłości przemysłowej często mylony jest z sąsiednim Górnym Śląskiem.
Magdalena Okraska napisała książkę w dużej mierze osobistą, bo wypływającą z jej osobistego sprzeciwu wobec skutków, jakie przyniósł przyjęty w Polsce model transformacji, ale wykazuje się także pewną odwagą. Podaje wprost nazwiska polityków, których obarcza odpowiedzialnością za skutki przemian, a także osób odpowiedzialnych za doprowadzenie do ruiny wielkich zakładów pracy. Autorka ma nadzieję, że książka będzie ważnym głosem mieszkańców prowincji, nie tylko Zagłębia, głosem tych, którzy nie załapali się na „kolorowy pociąg z napisem transformacja”. Głos ten powinien być szeroko usłyszany w wielkich ośrodkach, niejednokrotnie żyjących w bańce dobrobytu. Czy zostanie usłyszany i jak głęboko zostanie przyswojony – czas pokaże.
Spotkanie z Magdaleną Okraską wzbudziło wielkie zainteresowanie mieszkańców Zawiercia i okolic. Duża liczba przybyłych na spotkanie stanowi namacalny dowód na duże zainteresowanie mieszkańców sprawami Zagłębia. Podczas spotkania nie mogło więc zabraknąć różnorodnych pytań oraz osobistych refleksji słuchaczy. Po spotkaniu można było zakupić egzemplarze „Ziemi jałowej” z dedykacją autorki.
Nadesłała: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Zawierciu