Konferencja na stulecie
W dniach od 2-3 października 2019 roku w Cieszynie i w Wiśle odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa z okazji 100. rocznicy urodzin Stanisława Hadyny. Obradom towarzyszyły wydarzenia kulturalne: projekcja filmu, koncert i dwie wystawy. Postać założyciela Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” ukazała się w nowej, mało znanej dotąd odsłonie.
Pierwszy dzień konferencji poświęcony został twórczości muzycznej Stanisława Hadyny, zwłaszcza inspirowanej śląskim folklorem. Obrady toczyły się w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie w Sali kameralnej im. Jana Sztwiertni. Referaty wygłosili prof. Daniel Kadłubiec z Zaolzia, prof. Jolanta Szulakowska-Kulawik z Akademii Muzycznej w Katowicach, dr Karolina Banach reprezentująca Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”, dr Danuta Zoń-Ciuk z Instytutu Muzyki Uniwersytetu Śląskiego, prof. Akademii Muzycznej Elżbieta Grodzka-Łopuszyńska oraz prof. Uniwersytetu Śląskiego Hubert Miśka. Na zakończenie części merytorycznej konferencji odbyła się projekcja filmu „Młodość Chopina”, nakręconego w 1952 roku przez Telewizję Polską. Scenariusz powstał m.in. w oparciu o nagrodzoną pracę Stanisława Hadyny pt. „Niezatarte ślady”. Dwugodzinny obraz w reż. Aleksandra Forda, mimo wpływu epoki socrealizmu, w której powstał, do dziś wywiera duże wrażenie na widzach i warto mu poświęcić swój czas.
W drugim dniu obrad, które toczyły się w Sali głównej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Jana Śniegonia w Wiśle, prelegenci omawiali źródła i materiały do biografii Stanisława Hadyny (Danuta Szczypka z Wisły), pozostawione przez niego rękopisy nutowe oraz literackie (Sylwia Richter i dr Zygmunt Magiera z Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”), analizowali jego prozę i dramaty (dr Łucja Dawid, dr Xymena Borowiak, prof. Włodzimierz Szturc). Nie zabrakło kultury ludowej, gdyż folklor beskidzki był niewątpliwie główną inspiracją Profesora (dr hab. Magdalena Szyndler – etnomuzykolog Uniwersytetu Śląskiego), który nie stronił też od filozofii, etyki i religii (dr hab. prof. Akademii Górniczo-Hutniczej Izabela Trzcińska). Dzięki swym szerokim zainteresowaniom Stanisław Hadyna spotykał na drodze życia niezwykłych ludzi, twórców nauki i kultury (dr Renata Czyż), sam tworzył wybitne dzieła muzyczne i literackie, ale do dziś nie ma podstawowej bibliografii jego prac. Są jednak same dzieła, które po zakończeniu obrad można było usłyszeć podczas koncertu.
Koncert kameralny w wykonaniu artystów związanych z Uniwersytetem Śląskim składał się z utworów autorstwa kompozytorów Śląska Cieszyńskiego: Władysława Macury, Józefa Podoli, Jana Sztwiertni i Stanisława Hadyny. Główną postacią był oczywiście Stanisław Hadyna, którego poruszające mazurki i preludia oraz „Pieśń bez słów na skrzypce i fortepian” z odnalezionego rękopisu zostały po raz pierwszy wykonane publicznie. Utwory te, napisane w 1946 roku, autor zadedykował ukochanej żonie. Na scenie wystąpili: Sabina Olbrich-Szafraniec – sopran, Adam Wagner – skrzypce oraz Agnieszka Kopińska – fortepian. Koncert prowadziła Grażyna Durlow.
Konferencji, której organizatorami byli cieszyński Instytut Muzyki Uniwersytetu Śląskiego oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Śniegonia w Wiśle, towarzyszyły dwie wystawy. Plenerowa, prezentowana na Placu Hoffa w Wiśle, którą przygotowało miasto we współpracy z zespołem „Śląsk” oraz czasowa ekspozycja wykonana przez Kongres Polaków w Republice Czeskiej. Konferencję i towarzszące jej prezentacje kulturalne wsparło finansowo miasto Wisła, w którym odbywa się szereg wydarzeń Roku Hadynowskiego i od którego Stanisław Hadyna otrzymał tytuł Honorowego Obywatela.
Nadesłała: Miejska Biblioteka Publiczna w Wiśle