JUBILEUSZ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ MIASTA I GMINY W ŁAZACH

Książki niosą ze sobą zmiany – zmiany myśli i nastroju. Przenoszą w inną rzeczywistość. Wędrując z bohaterami, czytelnicy dostosowują się do zastanych okoliczności i otoczenia, reagują na nie, otwierając umysł i szukając nowych dróg. Biblioteka i książki idą ze sobą w nierozerwalnej parze, a bibliotekarze w Łazach, dokładnie tak jak czytelnicy, odbywają podobną wędrówkę z miłośnikami książek… codziennie od 70 lat. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach to właśnie 70 lat działań nastawionych na zmiany dostosowywane do potrzeb odbiorców.

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach powstała w 1948 roku na mocy Uchwały Gminnej Rady Narodowej w Łazach z dnia 28 sierpnia 1948 roku. Czekało ją kilka przeprowadzek, wśród których milowym krokiem była ta z 1985 roku, kiedy to niemal trzykrotnie poszerzono bazę lokalową, dzięki czemu w centrali utworzono 3 agendy: wypożyczalnię dla dorosłych, czytelnię oraz oddział dla dzieci i młodzieży. Od 1953 roku pracą Biblioteki kierowała Aurelia Zdzienicka, a od 1983 roku funkcję dyrektora powierzono Elżbiecie Gradzik. Lata pięćdziesiąte zapoczątkowały rozwój sieci bibliotecznej, we wsiach gminy powstawały punkty biblioteczne, na bazie których utworzono 6 filii bibliotecznych w sołectwach: Chruszczobrodzie, Niegowonicach, Grabowej, Rokitnie Szlacheckim, Ciągowicach i Wysokiej.

Co działo się w Bibliotece na przestrzeni 70-lecia i co dzieje się teraz? Cisza i spokój, szmery między regałami pełnymi książek. Bibliotekarz utrzymujący ten stan za wszelką cenę, by zapewnić czytelnikowi komfort w poszukiwaniu czy przeglądaniu interesujących go pozycji. Tak jawi się biblioteka osobom, które prawdopodobnie nigdy w niej nie były – jako miejsce tak ciche, że niemal martwe. Biblioteka w Łazach absolutnej ciszy i odosobnieniu mówi: „Nie!”. W Strategii Rozwoju Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Łazach bibliotekarze wytyczyli kierunki rozwoju, wskazując misję instytucji: „Biblioteka miejscem aktywizacji intelektualnej i kulturalnej środowiska lokalnego”. Prowadzona jest tu podstawowa działalność statutowa: gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów bibliotecznych. Z każdym rokiem Biblioteka stara się maksymalnie rozszerzać zakres swojej działalności, aby była więcej niż wypożyczalnią i czytelnią. Jest przestrzenią spotkań mieszkańców, wymiany poglądów, edukacji nieformalnej, wspierania rozwoju zainteresowań i pasji.

Biblioteka Publiczna w Łazach i filie biblioteczne to nie tylko zbiory książek, ale przede wszystkim ludzie po dwóch stronach bibliotecznej lady: czytelnicy, uczestnicy spotkań i prowadzonych zajęć oraz bibliotekarze cały czas rozwijający swój warsztat i zainteresowania w trakcie różnorodnych szkoleń, szukający pomysłów nowych aktywności, które mogą zagościć w bibliotecznych progach, przyciągając kolejnych gości.

Od samego początku działalności Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Łazach jej głównym założeniem były odważne decyzje i bycie o przysłowiowy kroczek do przodu, oczywiście biorąc pod uwagę realia, w jakich funkcjonowała. Tak od pierwszego roku działalności, po którym księgozbiór liczył 960 woluminów, gdy w Bibliotece zarejestrowanych było 50 czytelników, docieramy do chwili obecnej z 3005 czytelnikami, 85701 woluminami i 41917 odwiedzającymi, katalogiem on-line oraz 33 komputerami z darmowym dostępem do Internetu dla mieszkańców gminy Łazy. Od 2006 roku Biblioteka zajmuje pierwsze miejsce w grupie samorządowych  bibliotek publicznych powiatu zawierciańskiego (według indeksu aktywności opracowywanego przez Bibliotekę Śląską w Katowicach). Instytucja i bibliotekarze otrzymują liczne nagrody, wyróżnienia, podziękowania i listy gratulacyjne.

Bibliotekarze starają się zaspokajać potrzeby informacyjne, edukacyjne i kulturalne mieszkańców miasta i gminy. Jako że życie człowieka w XXI wieku nieodłącznie wiąże się z mediami, starają się kłaść nacisk na działania związane z edukacją medialną czytelników biblioteki głównej i filii bibliotecznych. Łazowska Biblioteka była jedną z pierwszych instytucji w gminie posiadających stronę internetową. Przełomem związanym z działaniami w wirtualnym świecie był rok 2006, w którym w ramach Programu Ministerstwa Nauki i Informatyzacji „Ikonka” uruchomiono dla mieszkańców czytelnię internetową oraz rok 2008, w którym Biblioteka w Łazach stała się jedną z bibliotek wiodących w Programie Rozwoju Bibliotek, pozyskując 12 zestawów komputerowych udostępnianych czytelnikom oraz biorąc udział w seriach szkoleń dla bibliotekarzy. Tak zaczęła się biblioteczna wirtualna przygoda trwająca do dnia dzisiejszego. Wydawać by się mogło, że temat edukacji IT w przypadku najmłodszych grup czytelników wyczerpuje szkoła, jednak często okazuje się, że nietrudno znaleźć obszary niezgłębione. Bibliotekarze Centrali oraz filii bibliotecznych działania związane z rozwojem umiejętności cyfrowych prowadzą nie tylko wśród uczniów, ale nawet w grupach przedszkolnych.  Dzięki projektowi „Tablety w Twojej bibliotece” z 2015 roku Biblioteka wzbogaciła się o 6 iPadów, wykorzystywanych podczas zajęć dla dzieci i młodzieży (m.in. warsztatów selfie, animacji poklatkowej, robienia hologramów, serii warsztatów „RE-MIKS w Bibliotece”, „Industrialnych spacerów po Łazach). Rok 2018 to kolejny wygrany projekt, wzbogacający Bibliotekę o 3 tablety i roboty Photon, dający propozycję nowych zajęć dla najmłodszych. Należy tu wspomnieć, że od kilku lat w Centrali oraz filiach bibliotecznych odbywają się bezpłatne szkolenia komputerowe w ramach programu Polska Cyfrowa Równych Szans, w trakcie których osoby nie korzystające dotychczas z komputera i Internetu włączają się w cyfrowy świat. Zajęcia prowadzą Latarnicy Polski Cyfrowej Równych Szans. Dodatkowo czytelnicy w ramach proponowanej oferty dostępu do różnego rodzaju mediów mogą również bezpłatnie korzystać z około 2500 tytułów e-booków z bazy czytelni internetowej IBUK Libra.

Śledząc zmiany zachodzące w Bibliotece w Łazach, warto wymienić: uruchomienie w 2007 roku Punktu Jurajskiej Informacji Turystycznej oraz rozpoczęcie działalności Gminnego Centrum Informacji, rozpoczęcie działalności Dyskusyjnego Klubu Książki w 2008 roku, powstanie Kawiarenki Literackiej w 2011 roku oraz uruchomienie Izby Tradycji przy ul. Dworcowej 3 w 2013 roku, a także Punktu Informacji Turystycznej w roku 2014.

Wśród szczególnych obszarów działalności Biblioteki wskazać trzeba działania na rzecz ratowania lokalnego dziedzictwa kulturowego. Instytucja staje się małym archiwum gromadzącym i udostępniającym materiał historyczny wiążący się z terenem gminy Łazy: zdjęcia, dokumenty, wspomnienia, z których część trafia do Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej (http://lazy.archiwa.org) powstałego w 2011 roku. Niemałą rolę w tej sferze działalności pełni Izba Tradycji, w której odbywają się Lekcje Żywej Historii, prezentowane są wystawy i gromadzone eksponaty, prowadzone są spotkania mające na celu utrwalenie i upowszechnianie faktów związanych z historią Łaz i okolic. Działalność historyczna to także prace Społecznej Grupy Historycznej w składzie: Jan Bugaj, Elżbieta Gradzik, Beata Kuc, Stanisław Kwiatkowski, Bożena Miklas i Lesław Milejski, której kilkuletnia praca zaowocowała wydaniem w 2017 roku „Monografii Gminy Łazy do 1967 roku”.

Pisząc o działaniach Biblioteki nie sposób nie wspomnieć, że to także wiele wydawnictw promujących lokalną historię i twórców, czyli „Naszą Małą Ojczyznę” oraz spotkania autorskie ze znanymi i lubianymi twórcami literatury współczesnej, pasjonatami fotografii, sztuk plastycznych, mieszkańcami gminy trudniącymi się ciekawymi zajęciami, rozwijającymi pasje. Instytucja nie funkcjonowałaby tak sprawnie bez współpracy. Współpracuje z koalicjantami w ramach podpisanego w 2010 roku Porozumienia Partnerskiego na rzecz rozwoju społeczeństwa miasta i gminy Łazy, organizując wydarzenia ze szkołami, instytucjami kultury i opiekuńczymi oraz wieloma osobami gotowymi dzielić się z innymi umiejętnościami i zainteresowaniami. Pozyskuje środki zewnętrzne, przygotowując projekty i składając wnioski w różnych programach.

Andre Mauoris powiedział, że „nowoczesna biblioteka publiczna jest instytucją aktywną, dynamiczną; wychodzi naprzeciw czytelnikowi, pragnie poznać i zaspokoić jego potrzeby, przyciągnąć go, udostępniając różne środki zdobycia wiedzy, wykształcenia, rozrywki”. W każdym dniu staramy się realizować ten przekaz i wizję zawartą w Strategii Rozwoju Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Łazach, by Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach była nowoczesna, by była miejscem odpoczynku, samorealizacji i edukacji przez całe życie, stanowiąc przestrzeń spędzania czasu wolnego młodych i dorosłych mieszkańców gminy. Świętując jubileusz 70 lat działalności, wypożyczamy książki, pracujemy nad nowymi zajęciami dla najmłodszych, poszukujemy pomysłów warsztatów, które zainteresują młodzież, planujemy spotkania dla dorosłych, tak, by wszyscy mieli ochotę wrócić w progi Biblioteki. Dzień dzisiejszy to przygotowania do V Prezentacji Bibliotecznych, w trakcie których odbędą się m.in. spotkanie autorskie z Elżbietą Bednarczyk, warsztaty komiksu z Szymonem Telukiem oraz recital Hanny Śleszyńskiej.

Nadesłała: Bogusława Serzysko

Biblioteka wspiera Cele Zrównoważonego Rozwoju