Bez barier – gdy biblioteka przychodzi do czytelników
Od 2012 roku Dział Zbiorów Specjalnych Książnicy Beskidzkiej w ramach programu Biblioteka bez barier współpracuje z Domem Pomocy Społecznej w Wilkowicach. Koniec roku skłania nas do podsumowania naszych wspólnych spotkań.
DPS Wilkowice odwiedzamy raz w miesiącu, przygotowując za każdym razem inny temat zajęć. Z uwagi na bardzo zróżnicowany poziom niepełnosprawności, uniemożliwiający nieraz interakcję całej grupy, spotkania mają najczęściej charakter pogadanki z elementami wykładu, zawsze wzbogacone są obrazem w formie filmów, pokazem fotografii, czy prezentacji multimedialnej. Obraz i żywe słowo (słowo mówione) są najbardziej naturalnymi i przystępnymi w odbiorze formami komunikacji, dlatego korzystamy właśnie z takiego połączenia w pracy z osobami niepełnosprawnymi.
Ważnym zadaniem jest poznanie potrzeb naszych czytelników/słuchaczy, tak aby spotkania rekompensowały te formy aktywności, których brakuje pensjonariuszom najbardziej. Jednym z takich zagadnień są problemy związane z możliwością swobodnego poruszania się, dlatego też główny cykl tematyczny w mijającym roku (zatytułowany: Ruszajmy w drogę – wirtualne podróże po Europie) miał na celu umożliwienie, przynajmniej w formie wirtualnej, odbycia podróży do miejsc na co dzień niedostępnych, ale niezwykle pięknych i ważnych historycznie. Nasze prezentacje nie ograniczały się jedynie do pokazów miejsc atrakcyjnych wizualnie, ale staraliśmy się także podkreślić ich walory kulturowe. Poruszając się wg tego klucza pensjonariusze odbyli w 2015 roku podróże po Rzymie, Paryżu, ale także po regionie o skomplikowanych korzeniach historyczno-kulturowych – Bałkanach oraz Krakowie, który był przedstawiony w nieco inny sposób niż zazwyczaj – z naciskiem na prasłowiański rodowód osadnictwa i dziedzictwa kulturowego dawnej stolicy Polski.
Przynajmniej raz w roku przygotowujemy temat związany z promocją i edukacją regionalną. Tym razem przybliżyliśmy podopiecznym DPS w Wilkowicach historię lotnictwa na Podbeskidziu. Bielsko-Biała i sąsiadujące miejscowości mogą się poszczycić, zarówno jednym z najlepszych w historii Europy zakładów produkujących szybowce, jak i słynnym ośrodkiem szkoleniowym na górze Żar.
Zrealizowaliśmy także takie tematy, jak: Mistrz Gutenberg i jego wynalazek (szczególnie interesujący ze względu na najcenniejsze zbiory Książnicy Beskidzkiej, starodruki z XVI i XVII w., które uzupełniły prezentację o początkach sztuki drukarskiej), Literatura i poezja lekarstwem bez recepty (spotkanie będące formą biblioterapii poprzez głośne czytanie) oraz Wprowadzenie w świat Lalki i jej bohaterów (przygotowane z okazji Narodowego Czytania Lalki B. Prusa). Na każde spotkanie przywozimy także zestaw filmów, które chcą wypożyczyć nasi słuchacze.
W DSP Wilkowice zawsze jesteśmy przyjmowani z ogromną sympatią i wyczekiwaniem, zdążyliśmy się poznać i zaprzyjaźnić z pensjonariuszami, odbierającymi wizyty pracowników Działu Zbiorów Specjalnych nieraz jak odwiedziny bliskich znajomych, którzy nie tylko wygłoszą wykład, ale wysłuchają także ich własnych opowieści. Podczas spotkań podopieczni często opowiadają o tym, co ich spotkało w ubiegłym miesiącu, kto ich odwiedził, gdzie byli na wycieczce, a także pokazują nam swoje prace plastyczne. Taki odbiór naszych działań sprawia wielką satysfakcję i uświadamia, jak ogromny jest sens oraz potrzeba współpracy biblioteki z osobami niepełnosprawnymi.
Nadesłał: Marcin Twardzik