Zakazane książki, czyli rzecz o cenzurze

Wszystko, co zakazane, zazwyczaj przyciąga jak magnes. Kusi by ów zakaz zignorować, złamać. Tym razem mowa jest o zakazanych książkach, a zatem i o cenzurze. Pomysł obchodów Tygodnia Zakazanych Książek wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych i jest ściśle związany z treścią i duchem pierwszej poprawki do amerykańskiej Konstytucji. Jest to kampania społeczna, mająca na celu zwrócenie uwagi na sprawy cezury, na wolność czytania i tworzenia literatury, ale również na prześladowania, jakie dotykają twórców i odbiorców literatury i szeroko pojętego piśmiennictwa.

22 września Miejska Biblioteka Publiczna gościła pana doktora Bogusława Tracza, historyka i pracownika katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, czyli instytucji, która o cenzurze wie dużo. Gość sprawnie przeprowadził siemianowicką młodzież przez dzieje cenzury na terenie naszego państwa. Dotykał takich zagadnień, jak cenzura po II wojnie światowej, specjalny program cenzorski w bibliotekach w latach pięćdziesiątych XX wieku, wydawnictwa „drugiego obiegu” w Polsce Ludowej, a także wyjaśniał skomplikowaną czterostopniową cezurę książek. Słuchacze przekonali się, że cenzura to temat szeroki i trudny, ale przy tym bardzo ciekawy i odkrywający przed nami wiele ciekawych informacji o realiach życia społeczno-polityczego w danym okresie historycznym. I to historii wcale nieodległej, bo w Polsce cenzurę zniesiono w 1990 roku, choć – jak co poniektórzy mówią – w pewnych aspektach jest ona nadal obecna, choć mniej widoczna. Ale czy cenzura jest czymś złym w absolutnie każdym przypadku? Czy może, jak w każdej regule, dało by się znaleźć jakiś wyjątek „pozytywnej cenzury”?

Dzisiaj, w dobie szerszego niż kiedykolwiek dostępu do książek (także tych niegdyś zakazanych), zachęcamy wszystkich do czytania i do odwiedzania bibliotek. Bo czytanie jest fajne.

Anna Leszczak, Agnieszka Formicka