Spotkanie z prof. Danielem Kadłubcem

W poniedziałek 4 marca w Książnicy Beskidzkiej odbyło się  spotkanie z prof. Danielem Kadłubcem, wybitnym i cenionym etnografem, folklorystą, badaczem kultury ludowej i języka Śląska Cieszyńskiego. Jego dorobek naukowy obejmuje zarówno artykuły (napisał ich około 600), jak i książki, między innymi Cieszyńska ojczyzna polszczyzna, czy też opublikowana w 2015 roku praca W cieszyńskim mateczniku. W 2016 roku ukazało się wznowienie, wydanej w  roku 1970 (I tom) i 1972 (II tom) monografii Płyniesz Olzo, wzbogaconej nowymi tekstami prof. Kadłubca. W bielskiej bibliotece profesor opowiedział o swojej najnowszej książce  pt.: „Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi”.

Książka prof. Kadłubca stała się pretekstem do rozważań o bogactwie kulturowym Śląska Cieszyńskiego, regionu małego, ale niezwykle ciekawego i barwnego, zakorzenionego w kulturze, historii, dziejach tej części Europy. Według profesora Kadłubca, gwara regionalna jest dziedzictwem kulturowym, jest również odmianą języka staropolskiego.

Profesor przytoczył też słowa Aleksandra Brücknera, który mówił, że gwara cieszyńska jest językiem Reja i Kochanowskiego, a ci, którzy nią władają są związani z ziemią cieszyńską od pokoleń, sięgających sześciuset lat wstecz. Gwarę należy szanować, pokazywać i przekazywać, nie traktować, jako coś gorszego, bo języki, które nie mają gwary, nie rozwijają się.

Cała kultura ludowa Śląska Cieszyńskiego, począwszy od przysłów, przyśpiewek, opowieści opiera się na gwarze. To ona identyfikuje ludzi, wzbogaca, jest bezcennym źródłem informacji na temat kultury i historii. W gwarach zachowały się staropolskie formy gramatyczne, słownikowe czy frazeologiczne.

Zanim powstała książka „Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi”, będąca zapisem 450 pieśni z 13 miejscowości, wykonanych nie tylko przez Annę Chybdziurową, mieszkankę Bukowca, wsi w Beskidzie Śląskim,  ale także i jej sąsiadów, staraniami profesora Kadłubca ukazała się pozycja „Opowiado Anna Chybdziurowa”. Anna Chybdziurowa opowiedziała 350 historii, profesor Kadłubiec wysłuchał ich, zebrał i opublikował.

Na spotkaniu w Książnicy Beskidzkiej profesor Kadłubiec wspólnie z panią Marią Szubert, kierownikiem zespołu JASIENICZANKA, akordeonistką zaśpiewał kilka pieśni ludowych pochodzących właśnie z repertuaru Anny Chybdziurowej. Każda pieśń poprzedzona została  krótkim wprowadzeniem. Profesor wyjaśnił konstrukcję pieśni ludowej, która polega na powtarzaniu refrenów, fragmentów, sylab. Dzięki temu uczestnicy spotkania, również mogli przyłączyć się do śpiewu.

Po spotkaniu był czas na autografy i indywidualne rozmowy z profesorem Kadłubcem, który chętnie odpowiadał na każde pytanie.