„Pijaczek” Macieja Sieńczyka – książka, która wymyka się schematom

Wydawnictwo Biblioteki Śląskiej opublikowało książkę, obok której trudno przejść obojętnie. „Pijaczek” Macieja Sieńczyka to powieść, która wywodzi się z autentycznego znaleziska – kasety magnetofonowej z nagranymi rozmowami z tytułowym Pijaczkiem, nazywanym przez narratora Zygfrydem. Zapis kasetowy został wiernie spisany, a fragmenty chaotycznych dialogów przeplatają się z dygresyjno-wspomnieniowymi partiami narracji. To właśnie te dygresje tworzą główną oś powieści – narrator drobiazgowo rekonstruuje kilka lat znajomości z Pijaczkiem, odtwarzając jego język, zachowania, rodzinne relacje oraz niejednoznaczny status społeczny.

Minimalizm fabularny i drobiazgowość obserwacji to znak rozpoznawczy Sieńczyka. Autor pokazuje bohatera, który wymyka się prostym kategoriom – nie jest ani stereotypowym pijakiem z osiedla, ani wykształconym „inteligentem na zakręcie”. To postać pełna sprzeczności: wulgarna i zarazem obsesyjnie dbająca o higienę; odpychająca, a jednocześnie budząca współczucie. Zna się i na muzyce klasycznej, i na brazylijskich telenowelach, żyje własnymi rytuałami, istnieje na pograniczu społecznej akceptacji i wykluczenia. „Tak rozkołysanej moralnie, dramatycznie niestabilnej, a przez to prawdziwej postaci dawno w naszej literaturze nie było” – zauważa Karol Maliszewski.

„Pijaczek” to nie tylko studium marginalizacji i osobliwości, lecz także próba uchwycenia klimatu polskiej prowincji przełomu lat 80. i 90. – z jej napięciami czasu transformacji. Sieńczyk wpisuje jednostkowe doświadczenie w szerszą panoramę społeczną, unikając przy tym fałszywego sentymentalizmu.

Integralną część książki stanowią autorskie ilustracje, które nie tyle uzupełniają tekst, ile prowadzą z nim równoległą narrację. Kadry pustych korytarzy, klatek schodowych czy mieszkań potęgują poczucie osamotnienia i osobliwości, czyniąc z książki doświadczenie nie tylko literackie, ale i wizualne.

„Pijaczek” ukazuje się jako 1. tom serii Naturalna Inteligencja – cyklu wydawniczego, w którym książki są wymyślane, pisane, tłumaczone, redagowane, ilustrowane i przygotowywane do druku wyłącznie przez ludzi. Serię powołano do życia, by mieć pewność, że obcujemy z dziełami będącymi bezpośrednim wytworem ludzkiego umysłu, a nie z produktami przetwarzanymi przez sztuczną inteligencję, tworzonymi jedynie w celu generowania zysków.

W listopadzie planowane jest spotkanie autorskie z Maciejem Sieńczykiem, podczas którego będzie można posłuchać o kulisach powstawania książki, zapytać o proces twórczy i zdobyć egzemplarz z autografem.

Już teraz książkę można kupić bezpośrednio na stronie internetowej wydawnictwa www.wydawnictwo.bs.katowice.pl oraz wkrótce stacjonarnie w czasie Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie (23-26 października 2025) i Targów Książki Katowicach (7-9 listopada 2025).

Publikacja została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.